Mańifest w sprawie ortografji fonetycznej(1921) B r u n o  J a s i e ń s k i |
| powrót |
1. Wyhodząc z założeńa,
że mowa ludzka jest kompleksem pewnej skali dźwiękuw, połączonych ze sobą
i tworzącyh w ten sposub dźwięki złożone o pewnym umuwionym znaczeńu =
słowa, za najważńejsze zadańe pisowńi każdej rozumiemy jaknajdoskonalsze
oddańe za pomocą znakuw symbolicznych (liter) znakuw orgańicznyh (dźwiękuw).
Idealną pisowńą zatem będźe pisowńa z gruntu prosta i ściśle fonetyczna.
Wszystko co przesłańa ten cel lub mu bespośredńo ńe służy jest tem samem
ńepotszebne, obćążające i szkodliwe. [...]
ogłaszamy:
3. Absurdem jest dla
wyrażeńa jednego i tego samego dźwięku używańe 2 rużnyh znakuw (liter).
Dlatego skreślamy raz na zawsze z alfabetu polskiego jako zbyteczne litery
ó i rz, pońeważ w wymawiańu ńe rużńą śę ńiczem od liter u
i ż lub sz i bez szkody dadzą śę pszez ńe zastąpić. Bardźej
skomplikowańe pszedtawia śę sprawa z literami c i h, w kturyh
wymawianiu fonetycznym zahodźi żeczywiśće pewna bardzo subtelna rużńica.
Pońewaź jednak wyrażańe jednego dźwięku dwoma ńic ze sobą wspulnego ńe
mającymi znakami (c i h), kturych połączeńe w żadnym raźe ńe daje takiego
dźwięku h, za jaki go wymawiamy, jest w zasadźe absurdem, pszeto
i w danym wypadku połączeńe liter ch z alfabetu polskiego wykreślamy.
(....)Dlatego odtąd słowo tszy będziemy pisać
zawsze pszez sz, ponieważ dźwięk ten jest w nim całkiem wyraźny i nie ma
uzasadnionego powodu zstępowania go jakimś innym.(...)Ruwnież pszyrostek
psze, pszed (...) pisać będźemy nadal w ten sposób, pomimo
najszczerszych bowiem hęći ńe możemy śę dopatszyć najmńejszej różnicy międy
słowami pszenica i pszenicować, ktura by nam to pierwsze kazała pisać w
jakiś odrębny sposób(...)